امروزه به دلایل مختلفی مشابه ژنتیک، رژیم غذایی و عادت های نادرست تغذیه و بیماری هایی مشابه زخم معده، شیوع سرطان معده بیشتر از قبل شده است. درمان سرطان معده در گذشته شامل شیمی‌درمانی و جراحی باز معده بود اما هم‌اکنون جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده نیز مورد استفاده قرار گرفته و درصد بهبودی بالایی دارد. برای آشنایی با این روش درمانی در ادامه این مقاله از سایت دکتر شاهین جمیلی با ما همراه شوید.
منظور از لاپاراسکوپی سرطان معده چیست؟
لاپاراسکوپی سرطان معده یا گاسترومی (Laparoscopic Gastrectomy) یک روش جراحی است که برای برداشتن بخشی یا تمام معده مبتلا به سرطان استفاده می‌شود. در این روش، از جراحی باز سنتی که نیاز به برش بزرگ در ناحیه شکم دارد، استفاده نمی‌شود. به جای آن، تعداد کمی سوراخ کوچک (حدود 4 تا 5 سانتیمتر) در ناحیه شکم ایجاد می‌شود، که به وسیله لاپاراسکوپ دستگاهی که دارای دوربین و چراغ در سر خود است، وارد پخش مورد نظر شده و عمل جراحی انجام می‌شود.
جراحی لاپاراسکوپی می‌تواند در صورتی که سرطان معده در مراحل زودرس تشخیص داده شود و عمل جراحی قابل انجام باشد، به عنوان روش انتخابی مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این جراحی، برداشتن بخشی یا تمامی معده آلوده به سرطان است. بسته به میزان گسترش سرطان و موقعیت آن در معده، جراح تعیین خواهد که لازم است بخشی از معده برداشته شود (partial gastrectomy) یا تمامی معده (total gastrectomy) نیاز به تجلیه شدن دارد. همچنین، در صورت لزوم، لنفادنکتومی (برداشتن لنفاوات اطراف معده) نیز همزمان با جراحی انجام می‌شود.
← فیلم عمل لاپاراسکوپی:
جراحی لاپاراسکوپی
چرا لاپاراسکوپی سرطان معده انجام می شود؟
لاپاراسکوپی سرطان معده نسبت به جراحی باز سنتی مزایایی دارد، از جمله برش کوچکتر، خونریزی و درد کمتر، زمان بستری کوتاه‌تر، بازگشت به فعالیت‌های روزمره سریع‌تر، و ظاهر زیباتر در ناحیه شکم پس از عمل. با این حال، هر عمل جراحی خاصی ریسک‌ها و عوارض ممکنی دارد و قبل از تصمیم گیری درباره لاپاراسکوپی سرطان معده، بهتر است با پزشک خود درباره مزایا و معایب این روش صحبت کنید
درمان و تشخیص سرطان معده با لاپاراسکوپی چه زمانی پیشنهاد می شود؟
انجام لاپاراسکوپی به دلایل معدودی توسط پزشک متخصص به عنوان روش درمانی نهایی پیشنهاد می‌شود که رایج‌ترین آنها عبارت اند از:
< در ناحیه‌ی شکم یا رحم مشکلاتی وجود داشته باشد
این آزمایش به دلایلی مشابه درد شکم، رحم و یا مشاهده‌ی تومور در ناحیه‌ی شکمی ممکن است انجام شود تا علت درد و بیماری مشخص گردد.
✍️ بیشتر بخوانید: جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا
< در صورتی که پزشک به بخشی از بدن برای سرطان مشکوک باشد
لاپاراسکوپی معده در این موارد برای نمونه برداری یا خارج کردن بخشی از سلول های مشکوک در معده یا رحم مورد استفاده قرار می گیرد. برای افرادی که سرطان ناحیه‌ی تناسلی مثل تخمدان ها و رحم دارند به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
< برای درمان سرطان های جزئی
لاپاراسکوپی علاوه بر درمان سرطان رحم و تخمدان، برای درمان سرطان معده، روده و کلیه ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
الزامات قبل از لاپاراسکوپی سرطان معده
قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده چندین آزمایش مثل فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن انجام می شود تا مطمئن شوند شرایط فرد برای انجام این روش مناسب است. تست های خونی، ECG و عکس قفسه‌ی سینه نیز ضروری هستند.
فرآیند آمادگی برای انجام لاپاراسکوپی
+ در صورتی که دارویی مصرف می‌کنید که روی لخته شدن خون موثر است یه پزشک خود اطلاع دهید. از جمله این داروهای مشابه موارد زیر هستند:
- کلوپیدورال
- داروهای آرتروز
- وارفارین
- آسپرین
+ از شش ساعت قبل از انجام لاپاراسکوپی نیز از مصرف مواد غذایی خودداری کنید. ممکن است اجازه‌ی مصرف آب را تا دو ساعت قبل داشته باشید. در صورتی که دیابت دارید و نخوردن غذا بر سلامتی شما تاثیر خواهد گذاشت، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
لاپاراسکوپی سرطان معده چطور انجام می‌شود؟
کل فرآیند تحت بیهوشی بوده و سی دقیقه به طول می‌انجامد. جراح معمولا دو یا سه برش کوچک ایجاد می کند. سپس گاز کربن دی اکسید وارد شکم می شود تا جراح بتواند اندام هایی مشابه معده، کبد و لوزالمعده را بهتر مشاهده کند. جراح لوله‌ی لاپاراسکوپ را از طریق برش وارد می کند و تصویر آن ها را از طریق مونیتور مشاهده می‌کند. از این طریق وجود سلول های سرطانی در لایه های سطحی اندام را مشاهده می کنند. در صورت لزوم نیز نمونه‌برداری صورت می‌گیرد.
نشانه های سرطان معده
علائم بالینی سرطان معده بسته به مراحل به بخش های اولیه و ثانویه(وخیم) تقسیم می‌شوند. توجه داشته باشید که در صورتی مشاهده هر کدام از این نشانه ها باید فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید.
۱- نشانه های سرطان سبک (خوش‌خیم) معده
مراحل اولیه تقریبا علامت خاصی ندارند ولی با رشد و گسترش سلول‌های سرطانی علائمی پدیدار می‌شود. در این حالت در صورت تایید پزشک متخصص امکان درمان سرطان معده به روش لاپاراسکوپی وجود دارد. نشانه‌های شایع این عارضه شامل موارد زیر است:
- ازدست رفتن وزن
- درد شکمی یا درد مبهم ناحیه‌ی شکم
- سوزش سر دل و حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- ضعف و خستگی
- خون در مدفوع یا استفراغ
- احساس سیری بعد از وعده های غذایی کم حجم
2- نشانه های سرطان پیشرفته(وخیم) معده
همانطور که اشاره شد اگر سرطان معده در مرحله وخیم باشد عموما لاپاراسکوپی به عنوان روش درمانی پیشنهاد نخواهد شد و باید با صلاحدید پزشک به سراغ دیگر روش‌های جراحی بروید. نشانه‌های مراحل پیشرفته به نسبت جدی‌تر هستند و حتی اندام‌های دیگر مثل کبد و روده‌ی بزرگ را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. از جمله این علامت شامل موارد زیر است:
- از دست رفتن اشتها
- کاهش وزن شدید
- استفراغ غیر قابل کنترل
✍️ بیشتر بخوانید: درمان فتق کشاله ران بدون جراحی با لاپاراسکوپی
مزایا لاپاراسکوپی سرطان معده به نسب دیگر روش های درمان
جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده جز جدیدترین درمان های موجود می‌باشد. با این حال نوع درمان انتخابی برای هر فرد بسته به شرایط وی دارد. نوع و اندازه‌ی تومور، نتایج تست آزمایشگاهی، مرحله‌ی بیماری، سن فرد و سطح عمومی سلامتی همگی تاثیر گذار خواهند بود.
با جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده کل تومور و سلول های متاستاز شده خارج می‌شوند. بسته به شرایط ممکن است جراحی تنها راه ممکن باشد. این شیوه‌ی جراحی به علت خونریزی کمتر، درد کمتر و کاهش مدت زمان بستری فرد در بیمارستان و بهبودی نسبتا سریع، جز روش های محبوب می‌باشد.
جراحی لاپاراسکوپی معده میزان مرگ و میز و عوارض کمتری نسبت به جراحی باز معده دارد اما استفاده از این روش در تومور های ابتدایی معده هم‌چنان در دست تحقیق و بررسی است. تومور هایی که در مراحل آخر قرار دارند و یا عروق بزرگ فرد و اندام های دور دست را درگیر کرده باشند معمولا قابل جراحی در نظر گرفته نمی‌شوند و از شیوه های دیگری برای درمان این افراد بهره برده می‌شود.
نکات بعد لاپاراسکوپی سرطان معده
- بعد از انجام جراحی لاپاراسکوپی معده، مایعات از طریق سرم به فرد داده شده و پس از مدتی در صورتی که توانایی داشتید می‌توانید مصرف مواد غذایی را شروع کنید. وجود درد در شکم تا چندین روز طبیعی بوده و درد شانه ها نیز به علت تزریق کربن دی اکسید کاملا طبیعی است.
- معمولا از چسب‌های کاغذی روی زخم ها یا بخیه های جذبی روی زخم ها استفاده شده است و پوشش ضد آب روی زخم ها را پوشانده است. پنج روز پس از عمل جراحی می‌توانید چسب ها و پوشش مربوطه را بردارید.
خطرات و عوارض جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده
بیشتر افراد در این نوع جراحی دچار مشکل خاصی نمی‌شوند. معمولا پزشک دقت می‌کند که مزایای ایت جراحی از معایب آن بیشتر باشد. خطراتی که در جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده وجود دارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونت زخم که با آنتی‌بیوتیک قابل درمان است
- خونریزی در حین جراحی یا پس از آن که ممکن است فرد را نیازمند به تزریق خون کند
- لخته شدن خون در پاها که برای کاهش خطر آن از افراد می‌خواهند بلافاصله پس از جراحی شروع به قدم زدن کند
- ایجاد سوراخ کوچکی در مثانه که معمولا بسیار نادر است و با آنتی بیوتیک یا جراحی اصلاح می‌شود
بعد لاپاراسکوپی سرطان معده چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- داشتن تب بالا و بدحالی
- التهاب و قرمزی اطراف زخم همراه با نشت مایعات
- درد شکمی که در حال بدتر شدن است
- التهاب و درد در یکی از پاها یا هر دوی آنها
*~ سوالات متداول لاپاراسکوپی سرطان معده ~*
مدت زمان بهبودی پس از لاپاراسکوپی سرطان معده ممکن است متفاوت باشد و بستگی به وضعیت فرد و جزئیات جراحی دارد. عموماً، بیماران بعد از جراحی لاپاراسکوپی سرطان معده در بیمارستان حدود 2 تا 7 روز بستری می‌شوند و سپس به خانه بازمی‌گردند. بازگشت به فعالیت‌های روزمره طی 2 تا 4 هفته امکان‌پذیر است، اما هر فرد ممکن است با توجه به وضعیت خود زمان بهبودی متفاوتی داشته باشد.
بله، در مراحل زودرس سرطان معده که هنوز به لنفاوات و ارگان‌های دیگر گسترش نیافته است، لاپاراسکوپی سرطان معده به عنوان روش اولیه درمان استفاده می‌شود. اما در موارد پیشرفته‌تر سرطان معده، نیاز به جراحی باز سنتی یا روش‌های درمانی دیگر خواهد بود.
بسته به مرحله و نوع سرطان معده، ممکن است پس از لاپاراسکوپی سرطان معده نیاز به شیمی درمانی (معمولاً به عنوان درمان مزمن) و یا رادیوتراپی (استفاده از پرتوهای با انرژی بالا برای نابودی سلول‌های سرطانی) وجود داشته باشد. تصمیم درباره درمان‌های مکمل بعد از جراحی بستگی به تشخیص و توصیه‌های پزشک متخصص دارد.
