ژنیکوماستیاز جمله بیماری های مرتبط با تولید هورمون ها است که در آن تولید هورمون ها به درستی در بدن صورت نمی گیرد. هورمون اصلی که مسئول ایجاد این اختلال است پرولاکتین بوده که تولید بیش از اندازه این هورمون سبب اختلال در تولید هورمون های زنانه در مردان می شود و در نتیجه رشد سینه ها بیش از حد صورت می گیرد
ژنیکوماستی چیست؟
احتمالا برخی از شما تا به الان واژه ی ژنیکوماستی را نشنیده باشد ویا اینکه فکر کنید امکان ندارد که همچنین اسمی مربوط به یک اختلال و یا بیماری در انسان باشد. با وجود این اسم به ظاهر خنده دار، جالب است که بدانید این بیماری از نشانه های وجود اختلالات هورمونی در مردان است که مهم ترین علائم آن بزرگ شدن سینه در آن ها می باشد. البته این بیماری در بسیاری از موارد جدی نبوده و حتی بسیاری از پسران آن را در سنین بلوغ تجربه می کنند. در این مقاله قصد داریم تا در مورد این بیماری با توضیحات بیشتری صحبت کنیم، به همین منظور موارد زیر را بررسی خواهیم کرد:
- علائم ژنیکوماستی به چه صورت است؟
- علل اصلی ایجاد این بیماری چیست؟
- چگونه می توان آن را تشخیص داد؟
- روش های درمانی برای این بیماری کدام است؟
علائم ژنیکوماستی به چه صورت است؟
این بیماری دارای علائم حاد نبوده و معمولا شامل:
- سفتی سینه و نواحی اطراف سینه
- متورم شدن و قرمزی در سینه که البته میزان آن ممکن است در هر دو سینه یکسان نباشد.
- التهاب سینه که این مورد هم ممکن است از نظر مقدار التهاب در هر دو سینه یکسان نباشد.
- وجود ترشحات مختلف از نوک سینه
علل اصلی ایجاد این بیماری چیست؟
علل اصلی ایجاد این بیماری اختلال در ترشحات هورمون ها در هیپوفیز پیشین در مغز می باشد. هییپوفیز پیشین در مغز مسئول ساخت و ترشح انواع هورمون های کنترلی در مغز می باشد. یکی از مهم تری این هورمون ها که تاثیر فراوانی در تنظیم و تولید هورمون های جنسی در اندام های جنسی خانم ها و آقایان دارد، هورمون پرولاکتین می باشد. قطعا افرادی که مطالعات هورمونی دارند می دانند که هورمون پرولاکتین تاثیر فراوانی در تولید هورمون های تنظیم کننده رشد سینه و تنظیم چرخه قاعدگی در خانم ها دارد، همچنین تولید معمول آن در آقایان نیز سبب تولید پایین هورمون های پروژسترون و استروژن می شود که زمانی که این مقدار در حد پایین خود باشد، مشکل ساز نخواهد بود. اما زمانی هورمون پرولاکتین در مردان مشکل ساز است که تولید آن از حد معمول بالاتر رفته و با اثرگذاری بر اندام جنسی آقایان سبب تولید بیش از حد هورمون های جنسی زنانه می شود و همین موضوع علت اصلی متورم شدن سینه ها در مردان است.
البته موارد دیگری به جز هورمون پرولاکتین هم ممکن است سبب افزایش سینه در مردان شود که شامل:
- مصرف داروهایی چون اندروژن ها
- مصرف داروهای درمان ایدز
- مصرف دارو های ضد افسردگی
- دریافت دارو های شیمی درمانی و برخی سرطان های مرتبط با هورمون های جنسی
- برخی اختلالات مرتبط با هورمون ها
چگونه می توان آن را تشخیص داد؟
موارد تشخیصی این بیماری به طور کلی شامل موارد زیر می باشد:
- بررسی سوابق بیماری فرد توسط پزشک متخصص
- معاینه قیزیکی و بررسی بافت سینه توسط پزشک در مراحل ابتدایی تشخیص بیماری
- بررسی آزمایش خون و سطح هورمون ها و برخی میکرومینرالهای خون
- انجام ماموگرافی در جهت بررسی علائم بیماری
- انجام سی تی اسکن و ام آر آی و در نهایت بیوپسی از ناحیه ی بیضه
هدف از انجام این معاینات و بررسی ها این است که پزشک اطمینان حاصل کند که مشکل تورم در ناحیه ی سینه مربوط به ژنیکوماستی است و نه بیماری و یا اختلال دیگر. چون امکان دارد تورم در سینه علل دیگری نیز داشته باشد که شامل:
- ذخیره ی چربی در ناحیه ی سینه
- ایجاد سرطان سینه
- ایجاد عفونت در ناحیه ی سینه که سبب ایجاد آبسه می شود.
روش های درمانی برای این بیماری کدام است؟
همانطور که قبلا هم در مورد آن صحبت شد در برخی موارد علائم این بیماری موقتی بوده و به علت قرار گرفتن در شرایط سن بلوغ و یا بیماری های دیگر است که پس از طی شدن شرایط علائم این بیماری هم فروکش و یا کلا از بین می رود. اما برخی بیماری ها و شرایط هستند که باید آن را جدی گرفته و نسبت به درمان آن ها سریعا اقدام کرد که شامل:
- اگر فرد به دلیل وجود سوء تغذیه و یا استفاده از رژیم های غذایی لاغری دچار این حالت شده است، باید هر چه سریعتر نسبت به درمان آن اقدام کند، زیرا قرار گرفتن در معرض رژیم های غذایی غلط و فقیر از نظر مواد مغذی می تواند اثرات جبران ناپذیری بر تنظیم هورمون های بدن داشته باشد.
- بیماری سیروز کبدی نیز می تواند سبب بروز علائم این بیماری باشد. پس اگر جزئ افرادی هستید در حال حاضر درگیر بیماری های کبدی و به خصوص سیروز هستید. در صورت بروز علائم بیماری ژنیکوماستی، حتما آن را جدی گرفته و اقدام به بررسی و درمان آن کنید.
- اگر علل بروز علائم این بیماری مصرف دارو می باشد، حتما در مصرف دارو ها تجدید نظر کنید و سعی کنید قبل از مصرف مجدد دارو ها با یک متخصص هورمون مشورت کنید. داروهایی چون تاموکسیفن و رالوکسیفن که در درمان سرطان سینه به کار می روند ممکن است سبب بروز علائم این بیماری شوند.
- در برخی موارد حاد که بیماران از بزرگی ناحیه ی سینه ناراضی باشند و درمان های دارویی برای آن ها کارساز نباشد، روش های جراحی برای برداشت بخشی از ناحیه سینه توصیه می شود.
یک از سوالات اساسی در مورد این روش درمانی این است که:
چه افرادی کاندیداهای مناسبی برای جراحی هستند؟
- افرادی که از لحاظ بدنی و جسمی کاملا سالم بوده و بیماری زمینه ای حادی نداشته باشند.
- افرادی که مصرف دخانیات و یا مشروبات الکلی نداشته باشند.
- افرادی که دچار مشکلات اضافه وزن نبوده و وزن متعادلی دارند.
- افرادی که رشد سینه ها در آن ها تکمیل شده باشد.
سخن پایانی
ژنیکوماستی از جمله بیماری های مرتبط با تولید هورمون ها است که در آن تولید هورمون ها به درستی در بدن صورت نمی گیرد. هورمون اصلی که مسئول ایجاد این اختلال است پرولاکتین بوده که تولید بیش از اندازه این هورمون سبب اختلال در تولید هورمون های زنانه در مردان می شود و در نتیجه رشد سینه ها بیش از حد صورت می گیرد که در برخی موارد حاد اندازه ی سین ها آزار دهنده بوده و فرد باید اقدام به درمان آن کند.
منابع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gynecomastia/symptoms-causes/syc-20351793
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16227-enlarged-male-breast-tissue-gynecomastia