جراحی تیروئید برای درمان اختلالات تیروئید، مانند سرطان، بزرگ شدن تیروئید(گواتر) و پرکاری تیروئید به کار می رود.
در ابتدا کمی به فعالیت های غده تیروئید و نقش مهم آن در فعالیت های بدن می پردازیم.
غده تیروئید ،پروانه ای شکل است و در جلوی گردن و زیر حنجره قرار دارد. این غده دو نوع هورمون ترشح میکند که سوخت و ساز و ذخیره انرژی در بدن را تنظیم میکنند. غده هیپوفیز که در سر قرار دارد ترشح هورمون های تیروئید را تنظیم میکند. غده تیروئید در حدود 25 گرم وزن دارد. در دوران حاملگی زنان اندازه غده تیروئید افزایش میابد.
بیماری های غده تیروئید
کم کار و پرکاری تیروئید شایع ترین مشکلات مربوط به غده تیروئید هستند که در میان مردم زیاد به گوش میرسد.اما بیماریهای غده تیروئید این جا ختم نشده و بیماری های دیگری نیز می توانند غده تیروئید را تحدید کنند. کم کاری تیروئید زمانی رخ می دهد که هورمون تیروئید کم تر مقدار طبیعی ترشح شود. در این حالت سوخت ساز در بدن کاهش یافته و انرژی بیشتری در بدن ذخیره میشود. به همین دلیل افراد دچار کم کاری تیروئید معمولا دچار افزای وزن میشوند. در افرادی که تیروئید پرکار دارند عکس این حالت رخ می دهد و در بدن این افراد هورمون تیروئید کمتری ترشح میشود.
سرطان های غده تیروئید
غده تیروئید می تواند به چند نوع سرطان دچار شود. سرطان مدولاری، سرطان پاپییلری و سرطان فولیکولی ازجمله سرطان های غده تیروئید می باشند. این سرطان ها میتوانند خوش خیم باشند و یا بد خیم بوده و به اندام های دیگر نظیر کبد و استخوان و حتی مغز متاستاز دهند. سرطان پاپیلاری( که از سلول های تولید کننده هورمون های تیروئید منشاء می گیرد) شایع ترین نوع سرطان تیروئید است که خوشبختانه قابل درمان بوده و دربیشتر موارد علائم زیادی ندارد. فرد تنها بعد از مراجعه به پزشک و معاینه و مشاهده توده های غیر طبیعی به وجود آن پی می برد. درمان های مختلفی برای این نوع از سرطان وجود دارد. هورمون تراپی و درمان های رادیو اکتیو و در نهایت جراحی از درمان های سرطان تیروئید هستند. یکی دیگر از انواع سرطان های تیروئید سرطان هرتسل می باشد. این سرطان معمولا در سنین بالا ظاهر می شود. بهترین روش درمان این سرطان جراحی و برداشتن کل غده تیروئید و حتی غدد لنفاوی مرتبط به آن است. نوعی بیماری خود ایمنی نیز در رابطه با غده تیروئید وجود دارد ک به آن تیروئیدیت می گویند. در این بیماری سلول های ایمنی بدن فرد به سلول های غده تیروئید حمله کرده و این سلول ها را تخریب می کنند. در این حالت تیروئید دچار التهاب شده و مشکلساز می شود. قابل ذکر است این بیماری در زنان به طور واضحی شایع تر از مردان است. تیروئیدیت می تواند حاد و یا خاموش باشد.
تیروئید غده ای پروانه ای شکل بوده و در قاعده گردن قرار دارد. این غده هورمون هایی ترشح می کند که موجب کنترل تمامی جوانب متابولیسم از ضربان قلب گرفته تا میزان سرعت کالری سوزی می شود.
مقدار تیروئید برداشته شده در حین جراحی تیروئید به دلیل جراحی بستگی دارد. اگر بخشی از تیروئید برداشته شود (جراحی تیروئید جزئی) احتمالا پس از جراحی تیروئید به طور طبیعی کار کند اما اگر کل تیروئید برداشته شود (جراحی تیروئید کامل)، بیمار نیاز به درمان و مصرف دارو دارد تا جایگزینی برای عملکرد طبیعی تیروئید باشد.
علائمی که میتواند بیانگر وجود مشکلات تیروئید باشد
هر یک از بیماری های غده تیروئید علائم و نشانه های مخصوص خود را دارند. اما به طور کلی نشانه هایی وجود دارند که نشان دهنده مشکلات غده تیروئید می باشند و در صورت مشاهده این علائم باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. از علائم شایع کم کاری یا پرکاری تیروئید می تون به کاهش وزن و یا افزایش وزن ناخواسته وزن اشاره کرد. وجود التهاب و تورم در ناحیه گردن نیز می تواند نشانه گواتر یا بزرگ شدن غده تیروئید در اثر فعالیت زیاد باشد. از آن جایی که هورمون های غده تیروئید بر اندام های دیگر بدن نیز اثر گذار هستند ،ریزش مو میتواند نشانه عدم فعالیت صحیح و یا وجود اختلال در عملکرد این هورمون باشد. همچنین بر هم خوردن نظم ضربان قلب نیز از نشانه های وجود مشکل در این غده است. کم کاری و پر کاری تیروئید میتوانند باعث کاهش و افزایش ضربان قلب شوند. با داشتن هر یک از این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید. باانجام ازمایش خون می توانید از سلامت یا وجود مشکل در تیروئید ود مطمئن شوید.
علت انجام دادن جراحی تیروئید چیست؟
در صورت داشتن شرایط زیر احتمالا پزشک جراحی تیروئید را توصیه کند.
- سرطان تیروئید: شایع ترین علت جراحی تیروئید، سرطان است. اگر فردی مبتلا به سرطان باشد برداشتن قسمتی از تیروئید می تواند یکی از گزینه های درمان باشد.
- بزرگ تر شدن غیر سرطانی غده تیروئید (گواتر): برای درمان گواتر نیاز به از بین بردن کل یا قسمتی
- از غده تیروئید می باشد، زیرا ممکن است بیماران با بزرگ شدن غده تیروئید با مشکلاتی از قبیل مشکل تنفسی و مشکل بلع مواجه شوند، در برخی موارد گواتر باعث پرکاری تیروئید می شود.
- پرکاری تیروئید: پرکاری تیروئید بیماری است که باعث تولید بیش از حد هورمون تیروکسین می شود.
- اگر با مصرف دارو برای درمان تیروئید مشکل دارید، جراحی تیروئید می تواند گزینه ای برای درمان باشد.
- ندول های تیروئید نامشخص یا مشکوک: برخی از گره های تیروئید با نمونه برداری و بیوپسی نیز حتی قابل تشخیص (سرطانی و یا غیر سرطانی بودن) نیستند ممکن است پزشک به افرادی که دارای این گره ها هستند،جراحی تیروئید راتوصیه کند.
انواع جراحی تیروئید
- جراحی تیروئید جزئی
- اگر فقط بخشی از تیروئید شما برداشته شود، قسمت باقی مانده به طور معمول عملکرد کل غده تیروئید را بر عهده می گیرد. بنابراین ممکن است نیازی به هورمون درمانی تیروئید نداشته باشید.
- جراحی تیروئید کامل
اگر کل تیروئید شما برداشته شود، بدن نمی تواند هورمون تیروئید را ترشح کند و بدون جایگزینی هورمون، علائم و نشانه های تیروئید کم کار ایجاد می شود. بنابراین، شما نیاز به هورمون مصنوعی دارید و هروز باید قرص لووتروکسین مصرف کنید.
مطالعه بیشتر در خصوص جراحی فتق کشاله ران با لاپاراسکوپی
عوارض جراحی تیروئید
به طور کلی جراحی تیروئید روشی ایمن است، اما مانند هر عملی خطرات و عوارضی را به همراه دارد.
عوارض بالقوه عبارتنداز:
- خونریزی
- عفونت
- سطح پایین هورمون پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم): پایین بودن سطح پاراتیروئید ناشی از آسیب جراحی یا برداشتن غدد پاراتیروئید است، این غدد در پشت تیروئید قرار دارند و کلسیم خون را تنظیم می کنند. کم کاری تیروئید ناشی از پایین بودن سطح کلسیم خون می تواند موجب بروز علائمی شود، این علائم عبارتنداز: بی حسی ، گزگز یا گرفتگی عضلات
- انسداد راه هوایی در اثر خونریزی
- گرفتگی دائمی صدا به علت آسیب عصبی
چگونه برای جراحی تیروئید آماده شویم؟
غذا و داروها
ممکن است پزشک برای کنترل عملکرد تیروئید و کاهش خونریزی بعد از جراحی برای فرد مبتلا به پرکاری تیروئید داروهایی مانند محلول ید و پتاسیم تجویز کند.
برای جلوگیری از عوارض بیهوشی برای مدتی از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
انتظارات افراد از عمل جراحی
قبل از عمل
معمولا جراحی تیروئید در حین بیهوشی عمومی انجام می شود، بنابراین شما در حین جراحی هوشیار نیستید.
متخصص بیهوشی دارویی را به صورت گاز و استنشاقی با استفاده از ماسک به بیمار می دهد و یا داروی مایع را به داخل ورید تزریق می کند، سپس با استفاده از یک لوله درون نای به نفس کشیدن بیمار در حین جراحی کمک می کند.
تیم جراحی با استفاده از چندین مانیتور علائم حیاتی مانند فشار و اکسیژن خون، ضربان قلب را کنترل می کنند.
در طول عمل جراحی تیروئید
در حین بیهوشی جراح یک شکاف کوچک در مرکز گردن ایجاد می کند. اغلب می توان برش را در چین گردن ایجاد کرد و همچنین ترمیم این قسمت پس از جراحی دشوار است. برداشتن کل یا قسمتی ازتیروئید بستگی به علت جراحی دارد.
اگر جراحی به منظور درمان سرطان تیروئید انجام شود احتمالا جراح غدد لنفاوی اطراف تیروئید را از بین ببرد.
معمولا جراحی تیروئید 1 یا 2 ساعت طول می کشد اما این زمان بسته به نوع و میزان جراحی متغیر است.
چندین روش برای جراحی تیروئید وجود دارد که عبارتند از:
- جراحی تیروئید مرسوم: این روش با برشی در مرکز گردن برای دسترسی مستقیم به غده تیروئید انجام می شود. احتمالا اکثر افراد شرایط انجام دادن این عمل را دارند.
- جراحی تیروئید ترانسورال: این روش با استفاده از یک برش در داخل دهان انجام می شود و مانع از برش بر روی گردن می شود.
- جراحی تیروئید آندوسکوپیک: دراین روش برش های کوچکی در ناحیه مورد نظر ( روی گردن) ایجاد می شود و ابزارهای جراحی و دوربین کوچکی وارد گردن می شود این دوربین پزشک را برای برداشتن تیروئید راهنمایی می کند.
همچنین بخوانید جراحی کیسه صفرا با لاپاراسکوپی
بعد از جراحی تیروئید
پس از جراحی بیمار را به اتاق ریکاوری منتقل می کنند و در آن جا علائم حیاتی بیمار کنترل می شود برخی از بیماران برای تخلیه ترشحات به درن احتیاج دارند و معمولا ترشحات صبح روز بعد از جراحی متوقف شده و درن برداشته می شود.
ممکن است برخی از افراد دچار گردن درد و گرفتگی صدا شوند اما این علائم لزوما به معنای آسیب دائمی عصب کنترل کننده تارهای صوتی نیست و اغلب این علائم کوتاه مدت بوده و می تواند به دلیل تحریک لوله تنفسی وارد شده در نای و یا به علت تحریک عصبی ناشی از جراحی باشد.
بعد از جراحی تیروئید بیمار قادر به خوردن وآشامیدن است، با توجه به نوع جراحی احتمالا بیمار همان روز مرخص شود یا بنا به توصیه پزشک یک شب در بیمارستان بستری شود.
معمولا بعد از ترخیص بیماران می توانند فعالیت های روزمره خود را انجام دهند، اما حداقل 10روز برای انجام هرگونه فعالیت و یا ورزش شدید باید صبر کرد.
ممکن است از بین رفتن جای زخم حدود 1سال طول بکشد و احتمالا پزشک استفاده از ضدآفتاب را برای کمک به ترمیم جای زخم توصیه کند.
اثرات طولانی مدت جراحی تیروئید بستگی به میزان برداشتن تیروئید دارد.
در انتها می توانید سوالات خود را در خصوص جراحی غده تیروئید از دکتر شاهین جمیلی دارای بورد تخصص جراحی عمومی (لاپاراسکوپی و چاقی) در بخش نظرات بپرسید.
SOURCE: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/thyroidectomy/about/pac-20385195