از جمله شایع ترین روش های درمان چاقی جراحی بای پس معده است. زمانی که ژریم و ورزش در درمان چاقی موثر واقع نشده باشند و همچنین مشکلات جدی برای سلامتی به وجود آمده باشد عمل بای پس برای درمان چاقی توصیه می شود. در حقیقت، جراحی بای پس معده نوعی جراحی برای کاهش وزن است که باعث تغییر در سیستم گوارشی می شود.به منظور آشنایی بیشتر با عمل بای پس معده تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

بای پس معده

در این عمل جراح مسیر عبور مواد غذایی از مری به روده را تغییر داده و کوتاه می کند. سپس، جراح حجم معده را کاهش داده و غذای خورده شده بدون اینکه حجم معده را اشغال کند، وارد روده می شود. کسانی که بای پس معده را انجام می دهند به علت کم بودن حجم معده خیلی زود احساس سیری می کنند و غذا بعد از خوردن وارد روده شده و دفع می شود.

کاهش وزن با بای پس معده

عمل بای پس معده با چندین مکانیسم به کاهش وزن کمک می کند. مشابه بیشتر روشهای جراحی چاقی، کیسه معده تازه ایجاد شده به طور قابل توجهی کوچکتر است و وعده های غذایی کمتر وارد معده می شود. بدین معنی که بیمار کالری کمتری دریافت می کند. از طرفی بخشی از غذا از روده کوچک دفع می شود، لذا تا حدی کالری و مواد مغذی کمتری جذب می شود.

از همه مهمتر، تغییر مسیر جریان غذا باعث ایجاد تغییراتی در هورمون های روده می شود که باعث سیری، سرکوب گرسنگی می شوند و یکی از مکانیزم های اصلی را برطرف می کنند که در نتیجه چاقی باعث دیابت نوع 2 می شود.به طورکلی، بای پس معده از طرق زیر به کاهش وزن کمک می کند:

• محدود کردن مقدار غذایی که معده شما نگه می دارد.
• محدود کردن میزان کالری و مواد مغذی جذب بدن.
• تغییر هورمون های روده که به شما کمک می کند احساس سیری طولانی تر داشته باشید، منجر به سرکوب اشتها و برگشت سندرم متابولیک ناشی از چاقی می شود.

جراحی بای پس معده Roux-en-Y

همان طور که شد، بای پس معده یکی از متداول ترین انواع جراحی چاقی است. این عمل زمانی انجام می شود که رژیم و ورزش جواب نداده باشد و یا به دلیل وزنتان مشکلات جدی بهداشتی داشته باشید. بای پس معده Roux-en-Y “استاندارد طلایی” جراحی کاهش وزن در نظر گرفته می شود. این روش معمولاً در سراسر دنیا انجام می شود. بعد از بای پس معده، غذای بلعیده شده به درون این کیسه کوچک معده و سپس مستقیماً به روده کوچک وارد می شود، در نتیجه بیشتر معده و قسمت اول روده کوچک شما را دور می زند.

هدف از انجام عمل بای پس معده

بای پس معده به شما در کاهش وزن اضافی و کاهش خطرات مرتبط به چاقی کمک خواهد کرد. گاهی این مشکلات موجب به خطر انداختن سلامتی و حیات افراد می شود که شامل موارد زیر است:

• بیماری ریفلاکس معده به مری
• بیماری های قلبی
• فشارخون بالا
• کسترول بالا
• آپنه انسدادی خواب
• دیابت نوع 2
• سکته
• سرطان
• ناباروری

عمل بای پس معده چقدر طول می کشد؟

جراحی بای پس معده عموما 1.5 تا 2 ساعت طول می کشد. اکثر بیماران 1 تا 2 روز در بیمارستان می مانند و بعد از 2 تا 4 هفته می‌توانند به کار و زندگی روزمره خود برگردند. پس از بای پس، شما یک برنامه غذایی مرحله‌ای را باید اجرا کنید که شامل مصرف زیاد آب و غذاهای آبکی است.

✍️ بیشتر بدانید: تفاوت جراحی اسلیو معده و بای پس معده چیست؟

بای پس معده مناسب چه کسانی است؟

به طور کلی بای پس معده و سایر جراحی های کاهش وزن می توانند گزینه مناسبی برای افراد دارای اضافه وزن باشد، اگر:

• شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بالاتر از آن باشد (چاقی مفرط)
• شاخص توده بدنی بین 35 تا 39.9 بوده و فرد مبتلا به یک بیماری و مشکل مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و یا آپنه انسدادی خواب باشد.
• در برخی موارد ممکن است با شاخص توده بدنی بین 30 تا 34 به علت وجود مشکلات مرتبط به اضافه وزن پزشک جراحی بای پس معده را توصیه کند.

جراحی بای پس معده به چه افرادی توصیه نمی شود؟

اما بای پس معده برای همه ی افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی مفرط هستند، مناسب نخواهد بود. ممکن است برای جراحی نیاز به رعایت کردن دستورالعمل های پزشکی باشد. در هر حال اگر بیمار حداقل BMI برای بای پس معده را نداشته و یا از مشکلات پزشکی رنج نمی برد، واجد شرایط این عمل نخواهد بود. همچنین، افراد واجد شرایط بای پس باید به تغییرات در سبک زندگی تمایل داشته باشند. ممکن است آنها مجبور به رعایت کردن توصیه های پزشکی و شرکت در برنامه های پیگیری برای نظارت تغذیه و سبک زندگی شان باشند.

📞 برای مشاوره و رزرو نوبت با شماره ۰۹۳۶۳۶۶۸۷۷۴ بگیرید 📞

مزایای جراحی بای پس معده

بای پس یکی از عمل های موثر چاقی است که مزایای بسیاری دارد. از مهمترین مزیت های عمل بای پس معده عبارتند از:

• کاهش وزن قابل توجهی در دراز مدت ایجاد می کند (60 تا 80 درصد کاهش وزن اضافی)
• مقدار مواد غذایی قابل مصرف را محدود می کند.
• ممکن است به شرایطی منجر شود که مصرف انرژی را افزایش می دهد.
• تغییرات مطلوبی در هورمون های روده ایجاد می کند که باعث کاهش اشتها و افزایش سیری می شود.
• نگهداری معمول> 50٪ کاهش وزن اضافی

معایب جراحی بای پس معده

بای پس معده گرچه مزایای زیادی دارد، اما معایب آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• از نظر فنی یک عمل پیچیده تر از AGB یا LSG است و به طور بالقوه می تواند منجر به عوارض بیشتری شود.
• می تواند منجر به کمبود طولانی مدت ویتامین یا مواد معدنی به ویژه کمبود ویتامین B12، آهن، کلسیم و فولات شود.
• به طور کلی مدت اقامت در بیمارستان بیشتر از AGB است.
• نیاز به رعایت رژیم غذایی بعد از بای پس معده، مکمل ویتامین یا مواد معدنی مادام العمر و پیروی از آن دارد.

✍️ بیشتر بخوانید: عوارض عمل بای پس معده

اقدامات قبل از بای پس معده

معمولا قبل از عمل بای پس محدودیت هایی در خوردن و آشامیدن و مصرف داروها وجود دارد. همچنین، ممکن است در هفته آخر قبل از جراحی افراد نیاز به برنامه ای برای فعایت های بدنی داشته باشند. علاوه بر این محدودیت هایی در برخی موادغذایی و همچنین استعمال دخانیات وجود دارد.

روند جراحی بای پس معده

قبل از شروع جراحی، داروی بیهوشی به افراد تزریق می شود و باعث خوابیدنشان در طول جراحی می شود. جرئیات جراحی بای پس معده به وضعیت فرد و اقدامات پزشک بستگی دارد .برخی از جراحی های باز با برش های بزرگ در شکم صورت می گیرد، اما امروزه بیشتر جراحی ها به روش لاپاراسکوپی که شامل قرار دادن یک ابزار لوله ای که بر روی آن دوربین قرار دارد و از طریق برش های کوچک، در شکم انجام می شود.

پس از ایجاد برش با روش باز یا لاپاروسکوپی، جراح قسمت بالای معده را برش داده و آن را جدا می کند. قسمت باقی مانده از معده به اندازه یک گردو است و می تواند مقدار بسیار کمی غذا را درون خود نگه دارد .معمولا معده توانایی نگه داشتن 3 پیمانه غذا را دارد. جراح، روده کوچک را برش داده و بخشی از آن را مستقیم بر روی معده می دوزد. ابتدا غذا وارد معده شده و سپس مستقیما به روده کوچک می رود.

✍️ بیشتر بدانید: هزینه عمل بای پس معده سال 1402

دوره نقاهت عمل بای پس معده

معمولا جراحی چند ساعت طول می کشد، بعد از جراحی  شخص را به اتاق ریکاوری می آورند و تمام علائم حیاتی اش را کنترل می کنند. پس از عمل باتوجه به شرایط جسمی و میزان بهبودی بیماران احتمالا یک یا دو روز در بیمارستان بستری می شوند.

الزامات بعد از عمل جراحی بای پس معده

ممکن بلافاصله پس از جراحی بای پس معده بتوانید مایعات بنوشید اما تا بهبودی روده و معده امکان خوردن غذای جامد وجود ندارد. سپس با گذشت زمان و رعایت برنامه غذایی می توانید پوره را جایگزین مایعات کنید و بعد از مدتی می توانید غذاهای نرم بخورید و درآخر پس از بهبودی می توانید غذاهای سفت تر را بخورید زیرا بدن پس از گذشت زمان قادر به هضم آن ها می باشد.

ممکن است محدودیت های زیادی در میزان خوردن وآشامیدن وجود داشته باشد. پزشک پس از جراحی مکمل ها و مواد معدنی از جمله مولتی ویتامین همراه باآهن،کلسیم و ویتامین B-12  را برایتان تجویز کند. همچنین در چند ماه اول پس از جراحی برای معاینه به پزشک مراجعه کنید تا پزشک سلامتی تان را بررسی کند و احتمالا به آزمایش های مختلفی مانند آزمایش خون نیاز داشته باشید.

ممکن است در اثر کاهش وزن سریع در طی 3 الی 6 ماه تغییراتی را احساس کنید، عمده‌ترین این تغییرات عبارتند از:

• بدن درد
• احساس خستگی مانند فرد مبتلا به آنفولانزا
• احساس سرما
• خشکی پوست
• کم پشتی و ریزش مو
• تغییرات خلق و خویی

انتظارت منطقی از عمل بای پس معده

در ماه اول، فقط قادر خواهید بود مقدار کمی غذای نرم و مایعات را تحمل کنید. اما به تدریج، شما می توانید غذاهای جامد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. پس از خوردن حدود دو قاشق غذا خوری غذا، خیلی سریع احساس سیری خواهید کرد. همچنین ممکن است پزشک مصرف مکمل های غذایی را به شما توصیه کند.

طی دو سال اول می توانید انتظار داشته باشید که یک دوم تا دو سوم وزن اضافی بدن خود را از دست دهید. کاهش وزن، در بیشتر موارد، یک سال و نیم قبل از ایجاد ثبات ادامه خواهد داشت. زشک مراقبت های اولیه شما را انجام می دهند تا مطمئن شوند که بهبودی شما تا حد ممکن روان است.

↫ ویدئو جراحی بای پس معده توسط دکتر شاهین جمیلی:

عوامل موثر در کاهش وزن بعد از بای پس معده

عوامل مختلفی در میزان کاهش وزن شما تأثیرگذار است که بخشی از بسیاری از آنها از کنترل شما خارج هستند. از مهمترین عوامل موثر در کاهش وزن بعد از بای پس معده عبارتند از:

۱- جنسیت

جنسیت، نسبت چربی به عضله شما توانایی کاهش وزن را بسیار تحت تأثیر قرار می دهد. از آنجا که نسبت چربی به عضله در زنان معمولاً بیشتر از مردان است، بنابراین زنان 5-10٪ کالری کمتری نسبت به مردان در حالت استراحت می سوزانند. به عنوان مثال، یک مطالعه 8 هفته ای شامل بیش از 2000 شرکت کننده در رژیم 800 کالری نشان داد که مردان 16٪ بیشتر از زنان کاهش وزن (با میزان نسبی وزن 11.8٪ در مردان و 10.3٪ در زنان) داشتند.

۲- سن

بسیاری از تغییرات بدنی مانند افزایش توده چربی و کاهش توده عضلانی با افزایش سن رخ می دهد. این تغییر، همراه با سایر عواملی مانند کاهش کالری اندام های اصلی، به کاهش RMR کمک می کند. این کاهش RMR با افزایش سن می تواند کاهش وزن را به طور فزاینده ای دشوار کند. در حقیقت، بزرگسالان بالای 70 سال می توانند RMR داشته باشند که 20-25٪ کمتر از بزرگسالان جوان است.

۳- سبک زندگی سالم

جراحی های چاقی مانند بای پس معده نیاز به پیروی از یک سبک زندگی سالم دارد. سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، فعالیت های ورزش منظم و خواب کافی است. بدون شک عدم رعایت مراقبت های بعد از بای پس معده می تواند تاثیر مخربی در بدن بیمار داشته و موجب بازگشت وزن بعد از بای پس معده شود.

عوامل خطر جراحی بای پس معده

همانند جراحی های دیگر، بای پس معده و سایر جراحی های کاهش وزن خطراتی را برای سلامتی در کوتاه مدت و بلند مدت همراه خواهند داشت. خطرات جراحی بای پس معده می تواند مشابه با سایر جراحی های شکم باشد، این خطرات شامل موارد زیر است:

• خونریزی بیش از حد
• عفونت
• حساسیت و واکنش به مواد بیهوشی
• لخته شدن خون
• مشکلات ریوی یا تنفسی
• تراوش درون دستگاه گوارش خطرات طولانی مدت و عوارض بلند مدت بای پس معده عبارتند از:انسداد روده
• سندروم دامپینگ، اسهال، حات تهوع یا استفراغ
• سنگ کیسه صفرا
• فتق
• قند خون پایین( افت قند خون)
• سوء تغذیه
• سوراخ شدن معده
• زخم معده
• استفراغ

نتیجه نهایی بای پس معده

بای پس معده می تواند باعث کاهش وزن شود. میزان کاهش وزن به نوع جراحی و تغییر عادت های سبک زندگی بستگی دارد. ممکن است شخص در طی دوسال حدود 70% یا حتی بیشتر وزن اضافی خود را از دست دهد.

ممکن است علاوه بر کاهش وزن، بای پس معده شرایط و بیماری هایی از جمله بیماری رفلاکس معده به مری، بیماری قلبی، کسترول و فشار خون بالا، آپنه انسدادی خواب ، دیابت نوع دو، سکته ناباروری که اغلب به خاطر چاقی و اضافه وزن هستند را بهبود بخشد یا برطرف کند. بای پس معده همچنین می تواند توانایی شما در انجام فعالیت های روزمره را بهبود بخشد، که می تواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.

سوالات رایج در مورد جراحی بای پس معده